Naarden Vesting (NL)

Dit weekend was ik helemaal vrij, geen afspraken, geen werk, geen optredens met de band, helemaal niks. Ik had gehoopt dat ik een tweedaags kajak/kampeertochtje zou kunnen maken maar vanwege de sterke wind en slechte weersverwachtingen was dat geen goed idee.
Vandaag wou ik er toch even uit en heb een 'raar' tochtje gemaakt. Op 5 kilometer vanwaar ik woon ligt het oude vesting stadje Naarden. Ik ken het gebied op mijn duimpje maar omdat het zo dichtbij is kies je het niet snel als bestemming voor een tocht. Naarden is misschien wel het mooiste oude vesting stadje van Nederland. Er is door de eeuwen heen van de oude vesting veel bewaard gebleven. Na de eerste wereldoorlog maakte het stadje ook deel uit van de 'Hollandse Waterlinie'. Dit was het verdedigingsplan om Amsterdam voor de uit het oosten komende vijand te beschermen door gedeelten van het land, vanaf de Zuiderzee tot aan de Biesbosch/Zeeuwse wateren, onder water te zetten en zo een barriere op te werpen. De techniek haalde het project in want voor het goed en wel af was werd het vliegtuig uitgevonden!

Naamloos weergeven op een grotere kaart


Naarden Vesting weergeven op een grotere kaart
Dit kaartje laat mijn route zien. Naarden  heeft een binnen, én een buitengracht. De buitengracht kan je helemaal rondvaren op één dam na. Op de buitenring komen ook de oude 'transport' kanalen uit zoals de Naardertrekvaart naar Muiden en een vaart naar Bussum waar vroeger ook een haven was. De binnengracht is op veel plaatsen voor boten ontoegankelijk.

  In Naarden is er een roeivereniging. Ik was van plan om daar te starten en wou er ook nog even te checken of mijn 'huiswerk', het kaartje dat ik had gemaakt met Googlemaps wel klopte. Op de satelliet beelden kan je niet altijd goed zien of een doorgang wel echt bevaarbaar is. 

Mijn kaartje bleek te kloppen, starten vanaf hun terrein was geen goed plan want het hek zou om 14.00 uur dicht gaan. In hun loodsen zag ik veel roeiboten, het is een grotere vereniging dan ik had verwacht. Ze trainen op de Muidertrekvaart, voor kajakers een beetje saai maar om te trainen voor roeiers zeer geschikt. 

De kerktoren van de grote kerk van Naarden zie je vanuit de hele omgeving. In deze kerk wordt ieder jaar met Pasen de Mattheus Passion uitgevoerd, traditie getrouw zit koningin Beatrix dan op de eerste rij. 

Op de voorgrond zie je de oude vestingwallen met geschutpoorten waar vroeger de kanonnen op je stonden te wachten.

De vesting heeft een haventje met twee ingangen. Ik vaar hier naar binnen door de zuidelijkste ingang.

Aan het haventje staat een oude legerkazerne waar inmiddels Jan des Bouvrie zich over heeft ontfermd. Het heet nu 'Het Arsenaal'. Onze 'Gooise' bobo's en BNers kunnen er probleemloos van hun geld af. (klik de link even voor de grap, dit is echt geweldig) De brug die je ziet is ongeveer in het midden van de haven. Eronder zijn de restanten van een sluis. Vroeger had de haven twee water niveaus. Het noordelijk deel stond in verbinding met de Zuiderzee, het zuidelijk deel met het binnenwater.

Dit is het noordelijke deel van het kleine haventje, ik ben net onder de brug door gevaren. Er gebeurt nu niets meer, door alle bruggen kan je hier eigenlijk niet meer met een boot komen. Vroeger was het natuurlijk van levensbelang, de bevoorrading van het vestingstadje.

Ik verlaat via de noordelijke 'poort' van het haventje. 

Een stukje verder, eigenlijk buiten de oude vesting ligt het fort 'Ronduit', ook een onderdeel van de Hollandse Waterlinie. De constructie van de toegangsbrug verbaasde me als geschoolde werktuigbouwer.

Ik heb vanuit mijn kajak al heel wat bruggen ongegeneerd vanaf de onderkant zitten bekijken! Dit is écht een hele aparte constructie die in 2009 keurig is gerestaureerd. Het is een variant op een draaibrug. De brug draait niet weg als geheel maar de vier ondersteuningen draaien elk afzonderlijk weg. Het brugdek zelf zit aan de voorste steun/spant vast en wordt alleen maar ondersteund door de andere drie.
Deze constructie heb ik nog nooit eerder gezien. De reden dat ze destijds voor een brug van dit type hebben gekozen is (denk ik) dat er minder ruimte voor het geheel nodig is ten opzichte van een conventionele draaibrug. Het nadeel lijkt me de ingewikkeldere constructie en mindere degelijkheid.
Ik hoop dat ik de 'niet in techniek geintereseerden' niet teveel heb afgeschrikt.

Ik vervolg mijn tocht op de buitengracht aan de noordkant van de vesting. Opvallend is dat er hier van het 'oude' weinig over is. Op de kaart en GPS zie je nog steeds de oude speerpuntige vesting contouren in land en water terug, maar dat is dan ook alles. Vlakbij raast het verkeer op de drukste snelweg van Nederland (de A1) voorbij. Vlak daarachter ligt het Gooimeer, het restant van de voormalige Zuiderzee.

Dit is de enige plek in de buitengracht waar je niet verder kan, de oude Zuiderzeedijk vanaf Naarden richting mijn woonplaats Huizen. Ik ben er ontelbare keren langs gefietst maar begrijp nu pas de oorsprong van deze betonnen rand waarin je nog de (afgeslepen) ijzeren profielen ziet die ooit moeten hebben uitgestoken. Dit was het noordelijkste stukje van de Holandse Waterlinie. Om te voorkomen dat men, als de rest al onderwater stond, nog over de oude Zuiderzeedijk richting het westen zou kunnen was er hier deze barrière.

De noordkant van de vesting is minder bezocht dan de zuidkant. Je merkt dat hier de ongetwijfeld zeer kostbare restauratie dan ook op een lager pitje staat.

Dit zijn de restanten van het verdedigingseiland 'Ravelijn 5'. Aan de zuidkant van de vesting zijn Ravelijn 1 en 2 al volledig gerestaureerd en geven een beeld van hoe het is geweest.

Ik vaar weer terug. Halverwege de buitengracht van Naarden is er een verbinding naar de plek waar vroeger de Bussumse haven was. Tijd genoeg, maar even gaan kijken......
Op deze foto ben ik in het centrum van Bussum. Wat je hier ziet zijn geen fraai gerestaureerde oude pandjes maar dit alles is gloed nieuw, misschien net een jaar oud! Sterker nog, waar ik nu met mij kajak vaar, parkeerde ik vroeger mijn auto! De haven van Bussum is ooit gedempt. Op die plek was jarenlang een grote parkeerplaats. Nu is het water weer teruggekeerd. Naast het water onder de huizen zitten doorlopende parkeergarage's! Ze hebben het écht mooi gemaakt vind ik.

Naarden Vesting weergeven op een grotere kaart
Voor de grap even van diezelfde plek de Google 'satelliet' foto. De blauwe streep is waar ik heb gevaren. Op de foto is het nog een grote bouwput. De Google foto's zijn meestal niet zo recent.

Ik vaar langs het Bussums Filmhuis. Vroeger was dit een concertzaal waar ik in de jaren '80 met mijn band Mr. Review ons 100ste optreden heb gevierd. Het was een super feest!

Tussen Bussum en Naarden is er een hele lage brug. Ik probeer mijn hoofd niet te stoten aan de metalen beugels die aan het plafond zitten.

Het was niet echt een serieuze kajaktocht, de GPS stopte bij 10,2 km. Het was wel een tocht vol geschiedenis, de Vesting Naarden is erg mooi. Ook voor mijzelf was het een beetje geschiedenis, ik woon hier al lang en ken het hele gebied op mijn duimpje. Toch ziet alles er vanaf het water heel anders uit. Bijvoorbeeld een brug waar ik al talloze malen overheen heb gefietst, nu weet ik waar dat water aan weerszijden naar toe gaat.
Terwijl ik dit verslag schrijf, en naar gepaste links op internet zoek, kom ik alweer zoveel informatie tegen dat ik eigenlijk alleen maar nieuwsgieriger wordt! Ik ga me nog eens wat meer in de Hollandse Waterlinie verdiepen. Ik heb nog een routeboekje liggen waarin een tocht beschreven wordt over de rivier 'De Vecht' langs de waterlinie forten van Utrecht naar Muiden. Een mooi plan voor een 2 daagse tocht met overnachting halverwege op de mini camping binnen zo'n fort bij Loosdrecht, Fort Spion. Ik heb plannen genoeg, de zomer mag wat mij betreft snel beginnen.